ไพร่ : เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

ไพร่ หมาย ถึง  คือ ทำนา ทำไร่ หาของป่า ทำไม้ และการเกณฑ์แรงงานไพร่ พ ศ 2409 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระอุตสาหะเสด็จประพาสเมืองเหนืออีกครั้ง เดอะไดอารี่ บันทึกประวัติศาสตร์ชาติไทยกับสถาบันพระมหากษัตริย์ ตอนที่ ๓๔ เลิกทาส การเลิกทาส และ การเลิกไพร่ เป็นพระราชกรณียกิจสำคัญยิ่ง

128 อนุสรณ์ในการพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารย์ ดร ประเสริฐ ณ นคร ไพร่ ไพร่ หมายถึง ประชาชนทั่วไป ซึ่งยามปรกติเป็นพลเรือน ยามสงครามเป็นทหาร ไพร่สิบคน มีหัวหน้าคนหนึ่ง เรียกว่า นายสิบ 12 4 ไพร่ หมายถึง ราษฎรสามัญชนธรรมดา มีอิสระในการดำเนินชีวิต อยู่ภายใต้การควบคุมของขุนนาง ตามพระราชโองการของพระมหากษัตริย์ ไพร่จะถูกขุนนางเกณฑ์ไปใช้แรงงาน

อยุธยาช่วงนั้น สงบสุข น่าอยู่ เพราะไม่ทรงอนุญาตให้ไพร่ ซึ่งการสิ้นพระบารมีมิได้หมายถึงต้องสิ้นพระ -โครงสร้างไทยคือลิเก คือโขน คือความไม่สมจริง แต่สมฝัน ไพร่สมัยอยุธยา Page 27 1 ไพร่หลวง หมายถึง ไพร่ที่สังกัดวังหลวงหรือพระเจ้าแผ่นดิน ไพร่ หลวงจะต้องถูกเกณฑ์เข้ารับราชการปีละ 6 เดือน คือเข้าเดือนหนึ่งออกหนึ่ง